سفرنامه منظوم همراه همکاران ترويج و آبخيزداري به منطقه قوچان
سفرنامه منظوم
همراه همکاران ترويج
و آبخيزداري
به منطقه قوچان
****************
ما و سفري زيبا با قافله ياران
پيــوسته و همـبسته بــا خنـده و دسـت افشــــــــان
چون عزم سفر كرديم با اردوي ترويجي
تأييـــد مـؤكّـد كـرد، وجدانــي بــــا وجـــــــدان
عزم سفري كرديم با همرهي ترويج
تــا دل به صفـا آريــم در منطقــه قوچـــــــــان
يكشنبه است از هفته ، هفده بود از اردي
خشـك اســت هـوا و گـرم ، نـي ابـري و نـي بــــاران
هشت است دم حركت ، يك يك همه مي آيند
بايــد كه روان گرديــم از محوطــة دهقــــــان
در بزم درخت توت ، جمعند و همه باشند
روزي خـور ايـن نعمـت ، چـون دون بـه بـر مرغـــان
يك واحد اتوبوس ، مركب همه ما را اوست
زيــن كـرده و آمـاده ، در خدمـت مهمــانـــــــــان
يك يك به ركاب آيند ، غم از دل خود سايند
وز مهـرو محبـت گــل ، ريـزد بــه ســر آنــــــــان
تأخيري و تمديدي در حركت ما ، ليكن
كس خورده نگيـرد چون ، عـادت شـده در ايـــران !
ماشين شده در حركت ، چون كشتي پر هيبت
مي غرّد و مي درّد شــــــولـــوغـــــي خيابـــــــان
ياران صلواتي چند فرياد برآوردند
تـــــا زنـده شود دلهــــا ، از بارقـــــة ايـــــــــمان
از شهر به در گشتيم گويا دل خود هشتيم
دلهـا به حـــــرم بسته ، جــان خسته چو بيــــماران
القصه كه راه ما رو سوي چناران است
يك گنبـــــد و گلدستــــه ،كرده همه را مهمان
(1)
اين بقعة والا را گويند جليل ، و حال
از بهــــــر ارادت رفــت دل در گــرو ايــــــــــمان
بگرفته وضو ياران از آب زلال او
دلهـا بـه زيـارت شـد ، چون شعشعــــــة تــــــــابان
در اردوي مـــا باشند ، گلهـاي بسـي يكـــرنگ
يــك يــك بشمـارم مــــن نام و صفــت آنــــــــان
راننده عباسزاده ، ناصر شده همكارش
رهبــر نبـــــوي پـور است ، اين لحظه غنيمت دان
مداح شريف ما چون حاجي نوراني است
مـــــا بيمه بوالفضليــــم اين را به يقيـــن مي دان
آقاي قويدل هم ، ناظم و شمارشگر
خوش خلقـــي و نظــم مــــا كارش بكند آســـــــان
ما بي كله و بي مو، يك عده كله دارند
بــي مويـي ســرهاشان در زيـــــر كلـه پنهــــــــان
پيران رشيد ما چون بركت اين جمعند
دست همـــه شان بوسيــم در سلك و ره عـرفــــان
هاموني و خاموشي همچون دو قلو باشند
قلب و دلـــي از گل ليـك ، محكـم چو شن وسيــــمان
چون جمعه پور و نداف پيوسته هم باشيد
حكــم ازلي ايـــن است كـــــل مــن عليه فــــــــان
جفتي ز قرقبانان با يك كله ثابت
يك ســوژه عطاپــــور و، آن ديگري اش اخـــوان
ما دست كريمي را با حوصله بفشاريم
دنيـــــــاي كريــــــمان را آئينــــــة عبــــرت دان
عاشق پيشة حيران ، جاوداني جاويدان
همراه خــــادم زاده هـم كاســــه و هم پيمــــــــان
سخت است سرايم شعر، اندر صفت ياري
عنــاب حسن اسمش خــارج شــده از استــــــــان
(2)
آقاي رجب پور است آبخيزدار نمونه
انســـان شريفي چون ، روحـــــــاني و با ايــــــــمان
فرزند آقا عيسي ، فاميل رجب پور است
جــــــاي پدرش آمد ، او در پــي آب و نــــــــــان
يارب به ضياء حق درياب ضيائي را
مـــا جمله همــي خواهيم دردش بشــود درمـــــان
پيمايش نور حق ، اندر سر نور پيما
مرتــــــــع شـده از لطفـش پاينــــده و آبــــــادان
از فارمد مشهد داريم زرنگي را
خوش نيـــت و شوخـي گـر، صـدر همــة مـــــردان
مركب همه مشغول يك كيسة پر تخمه
ايــن تخــم بـه آن مي داد ، مي داد بـه ايـــن هم آن
مأمور ره و هادي ، ترويجي همسنگر
آقــاي جـليــــلي شـد از جـانب ميــــزبــــــــان
از رنجبر اردو، كس رنج نبيند چون
دلـدادة عشــق خود ، بـا مــــا شده جسـم و جـــــان
طوباي سعادت را در ديده كاظم بين
از عشـق و صفـا دور اسـت انديشــة بـد خــواهــــان
پردازش اشعارم مرهون دو صد لطف است
بخـصوص عبــدالهـــــي از زمـره همـكــــــاران
دروازه قوچان را وارد شده و ديديم
يك مـــــــوزه زيبايــي در مسئلــة انســـــــــان
الحق كه اگر آدم دلداده شود، بيند
دنيـــــا همه هيـچ و پـوچ ، آبـــي شده در هــــاوان
يك درس گرفتم من در موزه فوق الذكر
هر چيــــز روا غيــر از، زن گيـــري در قــــــوچان
زواّر حرم آيد جامي كه زجم آيد
عطـــــــر گل يـــــاس آمـد از روي سـر آنــــــان
(3)
در مسجد جامع شد هنگام نماز ظهر
يك قافلــــه دل بگرفـت انـــدر بـر هـم ســــــامان
شكر از نظر لطفش در اين همه هاي و هوي
دستـــــان گدايـــانش حــق را طلبـــد دامــــــــان
زان پس «آقا نجفي» كرديم زيارت ليك
در بستــــــه بـد و غايـب ، مســؤل در و دربــــــان
چون گشنه شكمها شد، بغض دل ما واشد
بهــــــر خور و خوابــي چند، شـد راهـي رستـــوران
سقف و در رستوران كوتاه بد و اما
خـوش آب و هـــــوا انـدر زيـر سـر آن ايـــــــوان
خوشمزه نهارش بود ، از لطف وقرارش بود
ايـن تـــــازه بهـارش بـود، واي از غــزل پايــــــــان
يك قاب پلو سر پر ،گارسون كمكي بود شل
خورديــم و دعــــــا كرديم گوشت و چلويي با نان
اندر مثل است هرگز،كس خورده نگيرد چون
شـد دامگــــة قـوچـــــان ،آرامگــة يـــــــاران
ما پشت در و قفلش ، علاف صفت مانديم
شايـــــد كـه كليـــــــدي را آرنــد بــــــــراي آن
راضي به رضاي ، حق لبخند زنان گفتيم
در سايــه بياسايـد، فكــر و سـر و جسـم و جـــــــان
در باز شد و جمله ، وارد به محل خواب
سر هــا طرفــي مــاند و آن طــــرف دگـر شد ران
خوش ، خواب نموديم و شد خستگي از تنها
خوشتـــر بود آن باشـــد ، يـــادي كنم از جـانـــــان
بعد از خور و خوابي چند، حركت به سوي مقصد
دشتـــي ز شقــــايـق پـر، انـدر نظــر اخــــــوان
بند گابيون سنگ ، محصول زماني چند
توضيـح قليـــــزاده ، ده گــوش و عمـل كــن آن
(4)
توضيح شنيديم چند، از صحبت پيمانكار
بــا جعبـــه شيرينـــي ، در عـرصـــه و آن ميــــدان
رفتيم همه يك سر در روستاي قاچكانلو
ديديــــم بسـي سبــزه ، بـاغــي و نهــالستـــــــــان
گر چه همه جا سبز است ، صد جاي دگر نقض است
مــا دسـت دعــــا داريــم انـدر طلــب بــــــــاران
بس تپه كه كرديم طي ، بي جام و شراب و مي
پـــا و كمـــر از دست رفــت ، راهـــي كه نشد پايان
حاجي حسيني بود استاد، نه آبخيزدار
هـــم الگـوي كــــــار و هـم استــاد ره عـرفــــــان
آزاده و آباده ، فعال و بسي ساده
بر عرصــــه همـي تـازد، چون شيـــــر و يلي تازان
گر چه ره ناهموار در پيش ره سد است
همراهــي مــــا باشــد يك مــرد گـــل چوپــــــان
آبميوه و موز و هم ، بيسكوئيت فرخنده
قوتــي است كه ترويجـي است ، هرگز نشود بــي آن
در سد تبارك ، ما پيچيديم و تابيديم
صحـــرا همـه جــا تاريك ، مخــزن همــه درافشــان
تا تاج بسي رفتيم اشك سر و دل سفتيم
تاريـــــخ همـي ناليـد از تــــــاج سـر شـاهـــــــان
با ديدن آب سد، آب همگي سد شد
كـــو آن كه بگيـــرد پنـد، از كـار حــــق و يــــزدان
شب گشت و عجولانه گشتيم سوي خانه
هـــم از نفس افتـــاديم ، هـم وعـــدة خـــــان ومان
گرد ره اين اردو بر صورت و بر هر مو
اجريــست كــــه مي ماند تابنــــده و جـاويــــــدان
با همسفران ، حرفي از راه وفا دارم
مشكــــل نبود كـــاري كاخـــــر نشـود آســــــــان
(5)
در جامع قوچان ما ، خوانديم نماز شام
زان بعــد بــه رستـــــوران بنشستـه سر يك خوان
با گوجه كباب و دوغ ، ما بار شكم بستيم
ما شــــام نمي خورديم ، خورديــم چو شد مجـــــان
شد خاطره اي ديگر در اين سفر كاري
قـوچــــان و گدايـاني همچـون كنــه اي چسبــان
با آنهمه قوّت ، اندر قلب قويدل باز
ضعــف دل يــاران شـد هـم صحبتـي بـا جــــــانــان
يك يك تلفنها را وصل دل جان كردند
انگــــار عمل مي كـرد بـــر قلب همـه سوهـــــــان
چون شب شد و وقت خواب ، ياران همه غلطيدند
تـــــا چنـــد بيارامـند، اعصــاب كننـد ميـــــــــزان
آن عطركه مي گفتند دل را به جلا آرد
جـــز صاحب عطـــــرش را بـر خانـه نكـرد مهمــان
صبح و سحري ديگر بي بچه و بي همسر
خواننـد نمـــــاز صبـح ، چند آيـــه اي از قـــرآن
از بهر خريد نان بهر سر صبحانه
رفتنــد بـــدر از كمـــپ ، تعــدادي از همكــــــاران
شستيم اتوبوس و كرديم همه حركت
چون نــوش نمـوديــم مـــا صبحانــه و چــاي نـــان
رفتيم و مسير ما ، شد روستاي خير آباد
خيــــــر ابــدي بـادا در پيـــش و پــس يـــــــاران
در حوزة بهاركيش ، باغي ز بهشت ديديم
ايـــــول و دوصــــد احســـن بـر جملـــة آقــــايان
ما و هدفي نيكو در كنترل سيلاب
سرسبـــزي هـر مـرتـــــع ، ره گيـري چوپـــانــــان
آقاي عليپور و يارش چو دلاوري
شرحــي بـه كمـال انـدر آن مرتــــع و بيـــابــــــان
(6)
بس خانه بد از چادر، مربوط به عشاير
پـاكـــي و صـداقت بيـــن در زندگــــي آنــــــــان
از راه كرم ديدم اولاد پيمبر را
يك پشتـه علـف همــراه پـر قـدرت و بـــــا ايـــمان
چون ظهر شد و وقت ديدار خداوندي
محــراب رســــول الله شـد قبلـه گــه جــــانـــان
جسم و سر و قلب و جان در راه حقيقت ده
هرگــــز ندهـد الله ، يـــــاري بـــه تبهـكـــــــاران
دلها همه آماده از بهر غذا خوردن
چشـــم همـه روشـن شـد، بـــر تابلــــوي رستـوران
يك عده شكم گشنه ، جان در تب و دل تشنه
خوردنــد همـه مــــرغ و ، مــــرغ دلشان بريـان
آنگه كه غذا طي شد ، هاي همگي هي شد
ارزانـــي خوبـــان شـد، كلــي درم و تـومـــــــــان
در جمع ، همي بينم ، خوفي و رجائي چند
صد حيــف زمــان بگذشـت طـــي شـد سفـر و، پايان
دلها همه تنگ و جان ، آماده آهنگ است
زود اســت كه بنشينيـــــم انــــدر بـــر دلــــداران
ياران به حلاليت ، پايان سخن اين است
ما را ز وفــــا يادي چون يــــوسـف در كنعــــــان
اي كاش كريمي هم اندر بر ما مي بود
او از اثــــر ايثــــار، مــأمــور شـد و نگهبــــــــــان
ساراي كريمي را يارب ز چه از دست شد
او بركــت ايــن جمـــع است ، لطفي كـن و بـرگردان
استاد حسيني فر، عمري به تلاش اندر
تـــا زنده كنــد روزي آبخيـــز و همـــه آبخــــوان
شاهد همه را عيني ، آقاي مهيميني
پــرورده آبخيـــــز است ، از كـس نبـــرد او نــــان
(7)
ما خاطره ها داريم از حاجي سيستاني
منشــي مديــــريت ، شد زنــــده ، بـدر بـرد جــان
در جمع رفيقان هست جاي معاني خالي
در كســوت وكـــار مــا ، حقـــا كه بــود اركــــــان
بوالفضل معاني هم ، چون نامده بابايش
همـــراه پـدر مانـــده از فضـــــل و ره احســــــان
در سد طرق هم ماند آن سيّد زين الدين
غـــرق زن وزندگـــــي ، هــم مانـده از اين ، هم آن
آبخيز نشينان را يادي بكنيم اي دوست
در كــــار، بدست آريـــم رأي و نظــــر ايشــــــان
خوشدل ، دو سه روزي چند با ما سر و كاري داشت
بالاخـره نفهميديـــم ،كارمنــد بودش يــا خــــــــان
قند پهلو و لب سوز است ، چائي حسيني
هم پاكــــــــي و تميــــــــزي را از مـــرحمــت او دان
حجت كه بود خادم ، از نامدنش نادم
گـل بوســــــة مشهورش ، هم دل برد و هم جـان
سيّد ز صميم دل ، آهنگ سفر دارد
دستـــي به دعـــــا گيريـد، يــــاران به حـق قــرآن
در جمع و جماعات ار حالي بدهد باري
جـــــاي همگــــي گريـم انــدر طلـب بــــــــــاران
سيد بسرود يك ريز اندر سفر آبخيز
صـد بيتـي او اينجـــا ، خود در سفـــــــــر اسـت الان
بخشيــــد عزيـزان گـر ، شعـرم به خطـــا رفته است
خوابيـده جـه گويد شعــــر ، انـدر خــــور بيـــداران








سید محمد شجاعی (سید پردیس)